Κατά την περιήγησή μας στην Κρήτη και το Ηράκλειο αποφασίσαμε να επισκεφτούμε το νησάκι της Σπιναλόγκας. Έχοντας διαβάσει και ακούσει τόσα, θέλαμε να δούμε από κοντά το μέρος στο οποίο διαδραματίστηκαν όλες αυτές οι ιστορίες πόνου και ελπίδας.
Η Σπιναλόγκα βρίσκεται στον κόλπο της Ελούντας στο Λασίθι. Για να πάει κανείς εκεί μπορεί με τρεις τρόπους. Είτε από τον Άγιο Νικόλαο (μεγαλύτερη διαδρομή) είτε από το λιμάνι της Ελούντας (και οι δυο αυτές επιλογές περιλαμβάνουν και βουτιά στη νησίδα Κολοκύθα) είτε από το λιμανάκι της Πλάκας (συντομότερη διαδρομή).
Επειδή, όμως, εμείς σε κάθε μας ταξίδι προσπαθούμε να κάνουμε κάτι το διαφορετικό, αποφασίσαμε να πάμε με SUP! Με τη βοήθεια, λοιπόν, του φίλου μας εκπαιδευτή SUP (ή αλλιώς όρθιας σανιδοκωπηλασίας) Θάνου Καραΐσκου και της ομάδας του πήγαμε στο χωριό Πλάκα που βρίσκεται απέναντι από τη Σπιναλόγκα, ξεφορτώσαμε τα σανίδια από τα αυτοκίνητά μας και προσεγγίσαμε το νησί από τη θάλασσα. Η απόσταση είναι κοντινή (μόλις 800 μέτρα) και η ηρεμία του κλειστού κόλπου μας χάρισε στιγμές απίστευτης γαλήνης. Το μόνο που ακουγόταν ήταν ο ήχος από τα κουπιά μας και τα θαλασσοπούλια που μας συντρόφευαν στη διαδρομή.
Όταν πλησιάσαμε στο νησί, νιώσαμε ένα δέος να μας κυριεύει. Η αρχική εικόνα της ενετικής οχύρωσης σε προϊδεάζει για τη στρατηγική θέση που είχε κατά το παρελθόν.
Ιστορία
Το 1579 ξεκινούν σπουδαία οχυρωματικά έργα από τους Ενετούς, τα οποία κατέστησαν τη Σπιναλόγκα απόρθητο φρούριο έως το 1715 που καταλήφθηκε από τους Οθωμανούς. Από εκεί και ύστερα το φρούριο περιθωριοποιήθηκε και χρησιμοποιήθηκε ως τόπος εξορίας. Από τα μέσα όμως του 19ου αιώνα η Σπιναλόγκα ξαναπαίρνει ζωή καθώς έμποροι και ναυτικοί μετοικούν στο νησί και εκμεταλλεύονται τις θαλάσσιες εμπορικές οδούς της Ανατολικής Μεσογείου. Οι πολιτικές εξελίξεις και η φυγή των Οθωμανών το 1898 σήμαναν και την εγκατάλειψη της Σπιναλόγκας.
Το 1903 η Κρητική Πολιτεία αποφασίζει να μεταφερθούν στο νησί όλοι οι λεπροί της Κρήτης ενώ μετά και την ένωση με την Ελλάδα το 1913 μεταφέρθηκαν εκεί νοσούντες απ’ όλη την ελληνική επικράτεια. Αργότερα λειτούργησε ως διεθνές Λεπροκομείο καθώς δέχθηκε ασθενείς κι από άλλες χώρες.
Οι συνθήκες της καθημερινότητας στη Σπιναλόγκα, όπως περιγράφονται από μαρτυρίες, ήταν συνθήκες εξαθλίωσης και πόνου. Ιδιαίτερα στα πρώτα χρόνια δεν υπήρχε καμία μέριμνα για τους ανθρώπους εκεί, καμία οργάνωση και φαρμακευτική αγωγή. Τα πράγματα σταδιακά βελτιώθηκαν, οι δυσκολίες όμως δεν έπαψαν. Στο “νησί” άνθρωποι ερωτεύτηκαν, παντρεύτηκαν, έκαναν παιδιά τα οποία μεγάλωσαν με τους λεπρούς χωρίς να νοσήσουν ποτέ. Η ζωή συνεχίστηκε με τους δικούς της ρυθμούς και με την ελπίδα για ένα καλύτερο αύριο.
Το 1957 με την ανακάλυψη των κατάλληλων αντιβιοτικών και την ίαση των λεπρών το νησί εγκαταλείπεται και πάλι. Τη δεκαετία του ’70 όμως ανακηρύσσεται προστατευόμενη αρχαιολογική περιοχή και ξεκινούν κάποιες αναστηλώσεις οι οποίες συνεχίζονται μέχρι και τις μέρες μας.
Τι θα δεις στη Σπιναλόγκα
Περπατώντας στα λιθόστρωτα σοκάκια του νησιού θα πάρεις μια εικόνα της ζωής εκεί κατά το παρελθόν. Ανάμεσα στα κτίρια που αναστηλώθηκαν θα δεις τους χώρους όπου λειτουργούσε σχολείο, καφενείο, μπακάλικο, κουρείο, φαρμακείο, τους χώρους φιλοξενίας των ασθενών, αλλά και ένα μικρό μουσείο με ενδιαφέροντα στοιχεία από την καθημερινότητα των ανθρώπων. Αξίζει να περπατήσεις τον περιμετρικό δρόμο μήκους ενός περίπου χιλιομέτρου όπου θα δεις τις εντυπωσιακές οχυρωματικές κατασκευές των Ενετών.
Τι να προσέξεις κατά την επίσκεψή σου εκεί
Η Σπιναλόγκα είναι ο δεύτερος σε επισκεψιμότητα αρχαιολογικός χώρος στην Κρήτη μετά την Κνωσό. Το επιτυχημένο μυθιστόρημα της Β. Χίσλοπ “Tο Νησί” και η ομώνυμη σειρά που μεταφέρθηκε στη μικρή οθόνη εκτίναξαν το ενδιαφέρον των τουριστών. Το 2017 μόνο επισκέφτηκαν το νησί πάνω από 300.000 άτομα. Οπότε όταν θα πας, να περιμένεις ότι θα συναντήσεις αρκετό κόσμο. Προτίμησε πάντως να μεταβείς νωρίς το πρωί καθώς σκιά δεν υπάρχει ενώ κατά τους θερινούς μήνες οι θερμοκρασίες είναι αρκετά υψηλές. Στον χώρο που σε αφήνει το καραβάκι υπάρχει καφετέρια για να απολαύσεις τον καφέ σου με θέα τον κόλπο της Ελούντας ή για να προμηθευτείς νερά-αναψυκτικά.
Κόστος
Η είσοδος στη Σπιναλόγκα κοστίζει 8 ευρώ ενώ η τιμή μετάβασης διαφέρει ανάλογα την αφετηρία. Επάνω στο νησί υπάρχουν ξεναγοί οι οποίοι έναντι ενός συμβολικού αντιτίμου θα σε ξεναγήσουν στον χώρο δίνοντάς σου πληροφορίες για την ιστορία του νησιού.
Closing
Ο μαρτυρικός αυτός τόπος και το βαρύ παρελθόν που κουβαλά, γεμίζει τον επισκέπτη με σκέψεις και συναισθήματα. Η περιήγηση εκεί είναι ένας φόρος τιμής στο μεγαλείο της ανθρώπινης ψυχής. Για εμάς η μετάβασή μας με τον ξεχωριστό τρόπο που έγινε είναι κάτι το οποίο δε θα ξεχάσουμε ποτέ! Θάνο σ’ ευχαριστούμε!
